bouw van een mini-orgel

Bouw van een Mini-orgel

Het mini-orgel is een modelorgel, waarvan de pijpen een echte orgeltoon laten horen. De onderdelen laten in klein formaat zien hoe dat onderdeel in een groot orgel werkt. Het zijn kleine pijpen met een echte toon, een miniatuur windlade om deze pijpen te plaatsen, een klavier om deze pijpen te bespelen.

De bouwtekeningen stel ik gratis ter beschikking voor mensen die het leuk vinden om ook mini-orgel te bouwen. Omdat technische tekeningen niet door iedereen zijn te lezen, heb ik alle onderdelen in perspectief getekend, met de duidelijkheid van foto’s. Hiermee kan iedereen onmiddellijk begrijpen hoe het moet worden gebouwd.

De bouw ervan is zo eenvoudig dat ook kinderen vanaf 12 jaar dit Mini-orgel hebben gebouwd. Het boekje met de tekeningen om een Mini-orgel te bouwen stel ik gratis ter beschikking. Iedereen die het aanvraagt met naam en postadres krijgt het gratis toegezonden.

Orgelpijpen
Het maken van pijpen is niet moeilijk als het maar goed wordt uitgelegd. Daarin voorzien gedetailleerde tekeningen van elk onderdeel. De bouwwijze wordt al jaren toegepast en kan nauwelijks mislukken uit.

De Holpijp 8’ die ik in verschillende boeken heb beschreven wordt ook hier gebruikt. Voor dit mini-orgel heb ik een mensuur ontworpen die aan de kleine pijpen toch een volle diepe klank verlenen.

Het zijn pijpen waar de bovenkant door een stop wordt afgesloten en daarmee wordt de pijp gestemd.

Windvoorziening
De materiaalkosten van het mini-orgel zijn gering en de eenvoud van de constructie maakt het voor iedereen mogelijk om het na te bouwen. Een balg is voor dit kleine orgel niet nodig. De pijpjes staan op een windlade en de winddruk vormt de speler zelf door via een buisje lucht in de windlade te blazen.

De Hohner Melodica – met tongetjes uit een accordeon – werkt op dezelfde manier. Het kan ook met een kleine windmotor, zoals de radiaalventilator van Conrad, bestelnummer 570095 – 89 (30 Euro). Deze werkt op 12 volt en kan met een adapter op 230 Volt worden aangesloten. Een kastje is nodig om het motorgeluid te dempen.

Miniatuur pijporgel 32 cm hoog 18 cm breed

De constructie is eenvoudig maar heeft toch alle eigenschappen van een orgel. De wanddikte van de pijpen is 4 mm, de houtsoort is willekeurig, eiken, grenen, red cedar, beuken of wat er maar voorhanden is.
het maken van een pijp wordt hier stap voor stap getoond

Het mini-orgel heeft een klavier, een windlade waar de pijpen op staan en een tractuur als verbinding tussen toetsen en ventielen.

Kinderen vanaf ongeveer 12 jaar hebben het gebouwd en het is een goede voorbereiding op het bouwen van een groter orgel. Opvallend is dat ook ervaren orgelbouwers het leuk vonden om een miniatuur van echt orgel te bouwen. De bouwtijd is minder dan een week.

Zowel aan het bouwen als aan het bespelen kan iedereen veel plezier beleven. Op YouTube zijn meerdere bespelingen van kleine orgels te zien en te horen. YouTube

Tractuur
De verbinding tussen toets en ventiel heet tractuur. Hier is het een dun nylonkoord dat door een winddichte opening in de bodem van de ventielkast gaat. Het soepele leer voorkomt dat de naastliggende draad wordt meegetrokken.

Windlade
Knoop het koord aan de schroefoogjes in de ventielen en de schroefoogjes in de toetsen. Het koord gaat door gaatjes in het leer en op de plaats van de doorgang zorgt een druppel lijm voor een afsluiting. Een druppel lijm aan het einde van het koord voorkomt het rafelen ervan.

De ventielen zijn houten balkjes 58 mm lang, 11 mm breed en 9 mm hoog. Aan de bovenkant sluit een stuk schapenleer de windtoevoer naar de pijp af. Het leer is iets langer dan het ventiel en wordt aan de achterkant aan de ventielplaat vast gelijmd.

ventielplaat - conductplaat - pijpenstok

De pijpen staan in gaten van de bovenste plaat, de pijpenstok. De pijpen kunnen niet direct boven de ventielgaten een plaats krijgen. Door de verschillende pijpbreedtes vergen de grote pijpen meer plaats dan de kleine. Bij grote orgels wordt het verschil opgevangen door conducten en bij dit Mini-orgel gebeurt dat door de conductplaat, een plaat met ellipsvormige openingen. De conductplaat wordt deels samen met de ventielplaat geboord (8 mm Ø) en deels samen met de pijpenstok. Zo ontstaan twee 8 mm gaten die met elkaar verbonden een ellips vormen.

Alle platen worden met witte houtlijm op elkaar gelijmd. De drievoudige bovenplaat wordt op de zijkanten van de windlade gelijmd.

Bouw van een Mini-Orgel
Over het bouwen van het Mini-Orgel heb ik een boekje geschreven. Op aanvraag stel ik gratis ter beschikking. Alle delen van het orgel zijn in perspectivische duidelijke tekeningen weergegeven.

De bouwbeschrijving is gratis en kan worden aangevraagd met vermelding van
e-mail adres en het
volledige postadres
Mail naar John Boersma